Οι Έλληνες όπως και οι Άγγλοι όταν αισθάνονται αποκλεισμένοι λένε « μας άφησαν στα κρύα του λουτρού». Οι Ιάπωνες λένε ότι «μια καλή κουβέντα μπορεί να ζεστάνει τρείς χειμωνιάτικους μήνες». Στην πραγματικότητα όμως η μοναξιά δεν μας κάνει να κρυώνουμε, ούτε η ενοχή μας κάνει να αισθανόμαστε βρώμικοι. Η μήπως όχι;
Συχνά απτές σωματικές αισθήσεις συνοδεύουν τα συναισθήματα μας αντανακλώντας τον τρόπο με τον οποίο αυτά δημιουργήθηκαν στο εξελικτικό μας παρελθόν. Ο εγκέφαλος μας εξελισσόταν ώστε να επεξεργαστεί τα όλο και πιο σύνθετα συναισθήματα, όμως αντί να δημιουργήσει νέες νευρωνικές οδούς, προτίμησε να χρησιμοποιήσει τα ήδη υπάρχοντα νευρωνικά μονοπάτια που εξυπηρετούν την λειτουργία των βασικών μας αισθήσεων.
Ψυχρή και θερμή υποδοχή
Το 2006 έγινε το εξής πείραμα στο Τμήμα Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Γέιλ. Στο πείραμα συμμετείχε μια ομάδα 40 εθελοντών, τους οποίους φτάνοντας στο πανεπιστήμιο υποδέχονταν έναν έναν ξεχωριστά μία ερευνήτρια και τους συνόδευε στον 4ο όροφο. Στο ασανσέρ τους ζητούσε να κρατήσουν για λίγο τον καφέ της καθώς σημείωνε το όνομα τους στα χαρτιά της. Οι συμμετέχοντες δεν το ήξεραν, αλλά το πείραμα ξεκινούσε εκείνη ακριβώς την στιγμή.Στο εργαστήριο, οι εθελοντές διάβασαν μια κοινή περιγραφή ενός φανταστικού προσώπου και στην συνέχεια απαντούσαν σε ερωτήσεις σχετικά με τον χαρακτήρα του. Όσοι είχαν κρατήσει παγωμένο και όχι καυτό καφέ περιέγραψαν το φανταστικό πρόσωπο ως λιγότερο ζεστό και φιλικό. Το πείραμα αυτό συνδέει τη σωματική με την ψυχολογική ζεστασιά. Ακόμη, έχει παρατηρηθεί ότι η σκέψη και μόνο του κοινωνικού αποκλεισμού μας μπορεί να μας κάνει να νιώθουμε ότι ένα δωμάτιο είναι περίπου κατά τρείς βαθμούς ψυχρότερο.
Καθαριότητα και εξαγνισμός
Οι περισσότερες θρησκείες συνδέουν τη σωματική υγιεινή με την ηθική καθαριότητα. Η σύνδεση αυτή μπορεί να έχει βαθιά και απρόσμενη επιρροή στην συμπεριφορά μας.
Σε μια πρόσφατη μελέτη που έγινε στο Πανεπιστήμιο του Πλίμουθ έδειξαν στους μισούς εθελοντές την περιβόητη σκηνή με την «πιο βρώμικη τουαλέτα της Σκωτίας» από την ταινία “ Trainspotting ” και στους υπόλοιπους μια ουδέτερη σκηνή. Όσοι είδαν την τουαλέτα διατύπωσαν στην συνέχεια πιο αυστηρές κρίσεις για ανήθικες πράξεις όπως ο κανιβαλισμός
Επίσης όπως υπαινίσσεται το μανιώδες πλύσιμο των χεριών της Λαίδης Μάκβεθ, ένα αίσθημα ενοχής μπορεί να μας κάνει να αναζητήσουμε το σαπούνι. Αυτή καθαυτή η σωματική καθαριότητα ωστόσο δεν μας ενθαρρύνει να γινόμαστε περισσότερο ηθικοί.
Το αγκάθι της απόρριψης
Θυμάστε πόσο οδυνηρό ήταν όταν τα άλλα παιδιά δεν σας έπαιζαν ή δεν σας καλούσαν στο πάρτι τους; Η οδύνη του αποκλεισμού μπορεί να είναι έντονη, μπορεί όμως να μοιάζει με το πόνο μιας σωματικής πληγής; Στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια ζητήθηκε από εθελοντές να παίξουν ένα ηλεκτρονικό παιχνίδι δίνοντας τους την εντύπωση ότι ο αντίπαλός τους βρισκόταν σε διπλανό δωμάτιο. Στην πραγματικότητα όμως έπαιζαν με τον ηλεκτρονικό υπολογιστή ο οποίος ήταν προγραμματισμένος να τους αποκλείει σταδιακά. Οι απεικονίσεις του εγκεφάλου των εθελοντών έδειξαν ότι αυτά τα αισθήματα της αποτυχίας στο παιχνίδι (κοινωνικός αποκλεισμός) αύξαναν την εγκεφαλική δραστηριότητα στην περιοχή αυτή που συνδέεται με αισθήματα οδύνης που συνοδεύουν τον σωματικό πόνο. Αυτό ίσως εξηγεί γιατί ορισμένοι άνθρωποι όταν αντιμετωπίζουν βαθιά συναισθηματική οδύνη στρέφονται προς ουσίες που αμβλύνουν τον σωματικό πόνο όπως το αλκοόλ ή η ηρωίνη.
Απόσπασμα από άρθρο του Jim Giles στην εφημερίδα «Το Βήμα»
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου